Vitalik Buterin, Ethereum’un (ETH) kurucu ortağı ve kripto para dünyasının önde gelen isimlerinden biridir. Ethereum, piyasa değeri 400 milyar doların üzerinde olan en büyük altcoin olup, akıllı sözleşmeler ve merkeziyetsiz uygulamalarla devrim yaratmıştır. Buterin, genç yaşta yazdığı whitepaper ile bu yenilikçi ağın temelini atmıştır. Ethereum’un The Merge güncellemesi ile enerji tüketimini büyük ölçüde azaltan PoS konsensüs mekanizmasına geçişi sağlanmıştır. Buterin, aynı zamanda birçok ödül kazanmış ve hayırseverlik faaliyetlerinde bulunmuştur ve servetinin yaklaşık 550 milyon dolar olarak tahmin edilmektedir.
Vitalik Buterin Kimdir?
Vitalik Buterin, Bitcoin’in anonim kurucusu Satoshi Nakamoto’nun gizemli karakteri kadar olmasa da hızla kripto para dünyasının önde gelen kişiliklerinden biri haline gelmiştir. Ethereum’un kurucu ortağı olarak tanınan Buterin, en popüler ikinci kripto paranın arkasındaki isimdir. Piyasa değeri 400 milyar doların üzerinde olan Ethereum, en büyük altcoin olarak öne çıkmaktadır.
Ethereum, piyasadaki konumunun ötesinde kriptonun sadece bir değer saklama aracı veya bir değişim aracı olabileceğini gösteren yenilikçi bir dağıtık hesaplama paradigması sunmuştur. Buterin, teknolojik yenilikleri, yazarlık ve programcılık yetenekleri ve özellikle kriptoya dair felsefi bakış açısı sayesinde kripto para ve finansal piyasaları gölgelerden çıkarıp Blockchain’e taşımayı amaçlamaktadır.
Buterin ve Ethereum
Buterin, Ethereum’un temellerini 2013 yılında, sadece 19 yaşındayken yazdığı bir whitepaper ile atmıştır. Bu whitepaper “gelecek nesil akıllı sözleşme ve merkeziyetsizyetsiz platformunu” olarak özetlenebilir. Bitcoin’in temelindeki Blockchain teknolojisinin devrim niteliğindeki gelişimini bir adım öteye taşımayı başaran Buterin, Blockchain teknolojisinin akıllı sözleşmeler tarafından yönlendirilen daha büyük olanaklara sahip farklı ağlar inşa edebileceğini öngörmüştür.
Kripto para dünyasına yeni olanlar için akıllı sözleşme, şartları ve kuralları Blockchain üzerine kodlanmış kendi kendini yürüten bir yazılımdır. Uber uygulamasını düşünün ancak Uber şirketi ve telefonunuz olmadan. Akıllı sözleşmeler her türlü aracıyı ortadan kaldırmayı, taraflar arasında sorunsuz, otomatik, izlenebilir ve geri döndürülemez anlaşmalar sağlamayı amaçlamaktadır.
Rusya doğumlu geliştirici bağımsız denetim olmadan işleyebilecek tüm varlıklar ve tüzüklerin Blockchain tabanlı akıllı sözleşmeler kullanılarak kodlanmasını önermiştir. Ethereum Blockchain’i, Buterin’in whitepaper’ını yazmasından iki yıl sonra, Temmuz 2015’te gerçeğe dönüşmüştür.
Buterin’in Kripto Para Dünyasındaki Yükselişi
Buterin, Bitcoin (BTC) ile ilk olarak ailesini Kanada’ya taşımış olan Rusya doğumlu bir mühendis olan babası tarafından tanışmıştır. Bitcoin veya kripto para madenciliğine yatırım yapacak sermayesi olmayan Buterin, Bitcoin ödemeleri için blog yazarı olarak çalışmayı seçmiştir.
Buterin, 2010’ların başında Rumen Bitcoin meraklısı Mihai Alisie tarafından Bitcoin merkezli bir yayın başlatma fikriyle karşılaşmıştır. İkili, kripto parayı yalnızca kapsayan ilk büyük yayın olan Bitcoin Magazine’i kurmuşlardır. Buterin, Waterloo Üniversitesi’nde (Ontario, Kanada) eğitim görürken bu yayını yan iş olarak düşünmesine rağmen hızla kripto para dünyasında saygı duyulan bir yazar haline gelmiştir.
Buterin, 2012’de San Jose, Kaliforniya’da ilk Bitcoin konferansına katıldıktan sonra sıkı bir dünya gezgini olmuştur. 2014 yılında seyahatlerini tamamladığında Ethereum ağı üzerinde çalışmak için iki yıllık 100 bin dolarlık Peter Thiel Bursu ile ödüllendirilmiştir.
Ethereum’un Doğuşu
Buterin’in Ethereum’un whitepaper’ını yayınlaması önemli bir dönüm noktası olmuştur. Blockchain teknolojisinden yararlanarak bir kripto parayı bir yardımcı programa dönüştürme fikri yeni bir çığır açmıştır. Buterin’in Blockchain’e olan ilgisi Bitcoin’in temelinde yatan Blockchain’in Buterin’in önerdiği türde işlevsellikleri taşıyacak şekilde tasarlanmadığı için değer saklama veya değişim aracı olmanın ötesine geçen uygulamalar geliştirilmesini önermesine yol açmıştır.
Buterin, dağıtık hesaplama için bir ağ inşa etmek istemiştir. Bu kavramın merkezinde merkeziyetsiz özerk organizasyonlar (DAO’lar) yer almaktadır ve bu akıllı sözleşmeler üzerine inşa edilen, merkezi bir otorite olmadan, tabandan yukarıya doğru inşa edilen bir organizasyon yapısı. Kripto para ile ilgili birçok konuşmada “merkeziyetsizlik” kelimesinin neden bu kadar sık kullanıldığını anlayabilirsiniz.
Buterin, blogunda DAO’ların şirket olmadığını belirtmiştir. Bunun yerine, daha büyük bir kendi kendini denetleme yeteneğine sahip olacak şekilde yapılandırılmaları gerektiğini savunarak “Bir akıllı sözleşme, kendi kendini uygulayan bir sözleşmedir” demiştir.
Ethereum’un The Merge Güncellemesi
Ethereum’un karşılaştığı en büyük sorun, Proof of Work (PoW) konsensüs mekanizması nedeniyle aşırı enerji tüketimiydi. PoW ile kripto para madencileri ağdaki işlemleri doğrulamak için eşleşen bilgisayar kodları üretirler. Bunu gerekli hızda yapmak yüksek miktarda hesaplama gücü ve bu karmaşık denklemleri çözen bilgisayarları çalıştırmak için yüksek miktarda elektrik gerektirir.
Bir noktada tek bir Ethereum işlemi ortalama bir ABD hanesinin bir haftada tükettiği kadar enerji tüketiyordu. Ethereum, The Merge güncellemesi ile PoW konsensüs mekanizmasından koparak Proof of Stake (PoS) konsensüs mekanizmasına geçmiş ve ağın elektrik tüketimi yüzde 99 azalmıştır.
Buterin, bu sorunu erken fark etmiştir. Özellikle, ağın güvenli ve merkeziyetsiz doğasını PoW mekanizması altında korumak için yüksek miktarda elektrik tüketimi gerekeceğini anlamıştır. Bu tüketimden uzaklaşmak istemesinin iki nedeni vardır. Birincisi, çevresel kaygılar, ikincisi ise ağın savunucularına göre bir avantaj sağlamadığına inanmasıdır.
Buterin, bu sorunları çözmek için Ethereum ağının PoW sisteminden PoS sistemine geçmesini önermiştir. Bu konsensüs mekanizması altında ağ doğrulayıcıları ağın ana ana ağ varlığı Ether’i (ETH) stake ederek hangi blokların Blockchain’e ekleneceğine dair oylarını koruma altına alırlar. 2022’de gerçekleşen Ethereum’un The Merge güncellemesi ağın elektrik tüketimini 112 terawatt saat/yıl (TWh/yr) seviyesinden 0.01 (TWh/yr) seviyesine düşürmüştür.
Buterin’in Kazandığı Ödüller, Hayırseverlik Çalışmaları ve Serveti
Ethereum’un geliştirilmesi için Peter Thiel Bursu’nu kazanan Buterin, Basel Üniversitesi’nden fahri doktora sahibidir. Ayrıca 2012 yılında 24’ncü Uluslararası Enformatik Olimpiyatında bronz madalya kazanmıştır.
Buterin, sık sık hayırseverlik faaliyetlerinde bulunmasıyla tanınmaktadır. İlk bağışını 2017 yılında, Makine Zekası Araştırma Enstitüsü’ne 750 bin doların üzerinde ETH bağışlaması ile başlamıştır. O zamandan beri dünya genelinde çeşitli kuruluşlara yüz binlerce dolarlık kripto para bağışlamıştır. Fintech uygulaması Eco’nun CEO’su Andy Bromberg “Buterin, mümkün olduğunca fazla para kazanma ya da ünlü olma peşinde koşmamıştır. Merkeziyetsiz ürünler, ağlar oluşturma ve bu alanın var olması gerektiğine inandığı dünyayı yaratma peşinde koşmuştur” diyerek kendisinin para kavramına nasıl baktığını en net şekliyle özetlemiştir.
Buterin’in sahip olduğu ETH miktarına dayanarak servetinin en az 550 milyon dolar olduğu tahmin edilmektedir.