Zcash (ZEC), 2016’da piyasaya sürülen, kullanıcılarına işlemlerinde anonimlik seçeneği sunan bir gizlilik odaklı kripto paradır. Sıfır bilgi ispatları (zk-SNARK) kullanarak, işlemlerin ve kullanıcı verilerinin gizliliğini sağlar. Zcash’in avantajları arasında yüksek gizlilik, adil madencilik rekabeti ve açık kaynak kodlu yapısı bulunur. Dezavantajları arasında ise yüksek hesaplama gereksinimleri ve bazı borsalar tarafından listeleme çekinceleridir. Geleceği, gizlilik odaklı kripto paraların benimsenmesine ve düzenleyici kurumların yaklaşımlarına bağlıdır.
Zcash Nedir?
Zcash, kripto para dünyasında gizlilik odaklı yaklaşımlarıyla bilinen bir kripto paradır. 2016 yılında piyasaya sürülen Zcash kullanıcılara gerçekleştirdikleri işlemlerde anonimlik seçeneği sunarak kullanıcı verilerinin gizliliğini koruma konusunda önemli bir adım atmıştır.
Bitcoin (BTC) gibi diğer kripto paralar “pseudonymous” (takma adlı) olarak tasarlandığı için kullanıcıların gerçekleştirdikleri işlemler ve adresleri Blockchain üzerinde herkese açık bir şekilde kaydedilir. Bu da demek oluyor ki, işlemler hakkında veri şirketler, hükümetler veya kötü niyetli kişiler tarafından rahat bir şekilde izlenebilir. Zcash, bu durumu değiştirmek ve kullanıcıların mahremiyetini korumak için “shielded addresses” (korumalı adresler) adlı bir özelliği tanıtmıştır.
Zcash Nasıl Çalışır?
Zcash, diğer kripto paralar gibi bir Blockchain üzerinde çalışır ve işlemler node’lar tarafından doğrulanır ancak Zcash’in en benzersiz yönü “shielded addresses” kullanarak işlemleri anonim hale getirebilmesidir. Zcash, kullanıcılarına iki tür adres seçeneği sunar: Şeffaf adresler (Blockchain üzerinde görünen adresler) ve korumalı adresler (Blockchain üzerinde görünmeyen adresler). Kullanıcılar bu adresler arasında işlem yapabilir ancak bu durum ek gizlilik sorunlarını da beraberinde getirmektedir.
Zcash, işlemlerinin gizliliğini sağlamak için sıfır bilgi ispatları (zero-knowledge proofs) adı verilen bir kriptografi tekniğini kullanır. Bu teknik sayesinde bir kişinin elindeki özel verilerin doğruluğunu ispatlaması bu verileri açığa vurmadan mümkün olur. Zcash bu amaçla zk-SNARK adı verilen bir sıfır bilgi ispatı türünü kullanır. Bu yöntem verilerin doğruluğunu kanıtlamak için kullanılan ispatların küçük boyutlu olmasını ve milisaniyeler içinde doğrulanabilmesini sağlar.
Zcash’in Avantajları
Zcash’in en büyük avantajı kullanıcılarına işlemlerinde yüksek düzeyde gizlilik sağlamasıdır. Koruma altındaki adresler aracılığıyla yapılan işlemler kullanıcıların verilerini ve işlem detaylarını gizli tutar. Bu, kullanıcıların finansal mahremiyetini korumak isteyenler için önemli bir özellik haline gelir. Ayrıca ağın açık kaynak kodlu yapısı ve güçlü kriptografi ekibi sürekli olarak yeni gelişmeler ve iyileştirmeler üzerinde çalışarak, güvenliği artırır.
Zcash’in bir diğer avantajı Equihash algoritmasını kullanarak madencilikte adil bir rekabet ortamı sağlamasıdır. Bu algoritma özel madencilik donanımlarının etkisini azaltarak daha küçük bilgisayarların ödüller için rekabet edebilmesini sağlar. Bu da merkeziyetsizliği destekler ve daha geniş bir madenci kitlesi tarafından kullanılabilir hale getirir.
Zcash’in Dezavantajları
Zcash’in dezavantajlarından biri korumalı işlemlerin daha fazla hesaplama gücü gerektirmesidir. Bu, Blockchain’in boyutunu artırarak ağın merkeziyetsizliğine dair endişelere yol açabilmektedir. Dahası Zcash’in gizlilik özellikleri, bazı düzenleyiciler ve borsalar tarafından eleştirilmektedir. Bazı borsalar yasal statüleri konusundaki belirsizlikler nedeniyle Zcash’i listelemekten kaçınmış, kaçınmaya devam etmektedir. Bu durum Zcash’in benimsenmesinin önüne geçmektedir.
Ağın bir diğer eleştirilen yönü ise “Zcash töreni” veya “Zcash güvenilir kurulumu” olarak bilinen Blockchain’in başlangıçta nasıl kurulduğu sürecidir. Bu süreç teorik olarak güvenli olsa da törenin planlandığı gibi gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği hiçbir zaman tam olarak kanıtlanamamıştır. Bu da bazı kullanıcılar için güvenlik kaygılarına neden olmaktadır.
Zcash Nasıl Alınır?
Zcash’in ana ağ varlığı ZEC coin birçok büyük kripto para borsasında alınıp satılabilmektedir. İlk adım olarak, Zcash’i listeleyen bir borsada hesap açmanız gerekmektedir. Binance, Coinbase, Kraken gibi popüler borsalar Zcash ticaretini desteklemektedir.
Bu borsalardan herhangi birinde hesap açtıktan sonra kimlik doğrulama işlemlerini tamamlamanız gerekebilir. Ardından, hesabınıza para yatırarak ZEC coin satın alabilirsiniz. Satın aldığınız ZEC’leri borsa hesabınızda saklayabilir veya daha güvenli bir cüzdana transfer edebilirsiniz.
Zcash Yorum
Zcash, kripto para dünyasında genellikle olumlu yorumlar almaktadır. Gizlilik odaklı bir kripto para olarak finansal mahremiyetini korumak isteyen kullanıcılar içi önemli bir seçenek olarak öne çıkmaktadır. Öte yandan, ağın yüksek hesaplama gereksinimleri ve gizlilik özellikleri nedeniyle bazı düzenleyicilerin ve borsaların çekinceleri söz konusudur. Bu da Zcash’in benimsenmesinin önüne geçmektedir.
Bazı kullanıcılar Zcash’in güçlü kriptografi ekibi ve sürekli gelişen teknolojisi sayesinde gelecekte daha geniş bir kullanım alanına sahip olabileceğine inanmaktadır. Diğer yandan Zcash’in rakipleri arasında GRIN, BEAM ve Monero (XMR) gibi diğer gizlilik odaklı kripto paralar bulunmaktadır. Bu rekabet ortamında projenin nasıl bir konumda olacağı belirsizdir.
Zcash Geleceği
Zcash’in geleceği, gizlilik odaklı kripto paraların genel kabulüne bağlıdır. Kripto para piyasası büyüdükçe daha fazla kullanıcı ve uygulama Zcash gibi gizlilik özellikleri sunan alternatiflere yönelebilir ancak ağın düzenleyiciler ve borsalar tarafından nasıl değerlendirileceği benimsenme sürecini etkileyebilir.
Projenin teknolojisi, Ethereum (ETH) gibi büyük kripto para projeleri tarafından da ilgi görmüştür. Örneğin, Ethereum, Zcash’in gizlilik özelliklerini kendi teknolojisine entegre etmeye çalışmaktadır. Tüm bunlarla birlikte büyük finansal kuruluşlar Zcash’in teknolojisini Blockchain yazılımlarına entegre ederek iş gereksinimlerine ve düzenlemelere uyum sağlamayı hedeflemektedir.